Najczęstsza obawa młodych kobiet z SM: po ciąży czeka mnie wózek
Nic podobnego, wręcz przeciwnie.
Na początku XX wieku zalecano pacjentkom z SM liczne ciąże właśnie jako środek zapobiegający rozwojowi choroby !
Przeprowadzono wiele badań naukowych, oceniających wpływ ciąży na przebieg SM. Wszystkie potwierdziły, iż ciąża ma działanie ochronne, częstość rzutów choroby zmniejsza się,
szczególnie podczas trzeciego trymestru ( tj. pomiędzy szóstym a dziewiątym miesiącem ciąży).
Podejrzewa się, że pewną rolę odgrywa tu stężenie hormonów, zwłaszcza estrogenu.
Poprawa funkcjonowania podczas ciąży może być również związana z faktem, że zmniejsza się aktywność układu immunologicznego, co ma zapobiegać odrzuceniu płodu przez organizm matki.
Podobnie ochronny wpływ ciąży obserwuje się u kobiet dotkniętych innymi chorobami autoimmunologicznymi.
SM oczywiście może wpływać na samopoczucie ciężarnej. Wiele kobiet zauważa zwiększoną męczliwość. Zaostrzenie zaburzeń równowagi i bólów kręgosłupa wynika z faktu,
że związany z ciążą wzrost masy ciała powoduje przesunięcie środka ciężkości.
W tym okresie przydatna bywa kula lub laska, zapobiegająca potknięciom i upadkom. Podczas ciąży mogą też się nasilić lub zaostrzyć występujące już wcześniej dolegliwości
ze strony pęcherza moczowego czy jelit.
Jednak kłopoty te obserwuje u siebie również wiele kobiet zdrowych.
SM nie jest przeciwwskazaniem do ciąży, naturalnego porodu i karmienia piersią.
Nie wpływa też na zdrowie dziecka. |
SM nie wpływa bezpośrednio na przebieg ciąży czy porodu. Badania wykazują, że prawdopodobieństwo prawidłowej ciąży i urodzenia zdrowego dziecka u matek z SM jest takie samo,
jak u matek zdrowych.
Nie ma też danych świadczących o ewentualnym wpływie SM na zwiększone ryzyko wystąpienia ciąży ektoskopowej ( gdy płód rozwija się w jajowodzie), poronienia,
przedwczesnego porodu, urodzenia martwego dziecka czy wad wrodzonych.
Na ogół, tak jak w przypadku innych kobiet, poród naturalny u kobiet z SM uważany jest za optymalny. SM nie oznacza konieczności cesarskiego cięcia. Ani sposób porodu,
ani karmienie piersią nie mają wpływu na przebieg SM.
Podczas samego porodu kwestie osłabienia, bolesnych skurczów czy sztywności nóg można rozwiązać dzięki pomocy lekarza lub położnej. Wiele kobiet preferuje znieczulenie zewnątrzoponowe,
jak i znieczulenie do cesarskiego cięcia.
Wprawdzie wcześniejsze akapity brzmią uspokajająco, wiadomo jednak, że do ujawnienia się choroby często dochodzi właśnie po porodzie. Nie oznacza to, że przed ciążą choroby nie było,
po prostu o ile podczas ciąży ryzyko pojawienia się rzutu spada, to niestety wzrasta ono tuż po porodzie, co wynika ze zmęczenia opieką nad niemowlęciem i zmian hormonalnych.
Dlatego tak wazna jest w tym trudnym czasie opieka otoczenia zarówno nad dzieckiem, jak i matką.
Z badań wynika jednak, że 1 do 2 miesięcy po porodzie występuje większa liczba rzutów choroby. Okres zwiększonego ryzyka może trwać od trzech do dziewięciu miesięcy,
a następnie częstość występowania nawrotów powraca do poziomu sprzed ciąży.
Ten poporodowy wzrost częstości rzutów równoważy niejako poprawę w przebiegu choroby podczas ciąży, tak że ogólny wpływ ciąży na przebieg SM jest neutralny.
Zmniejszyć prawdopodobieństwo rzutu można również przez szybki powrót do leków immunomodulacyjnych. To jednak oznacza rezygnację z karmienia piersią.
Po porodzie wskutek zmian hormonalnych i ogromnego wysiłku związanego z opieką nad niemowlęciem wzrasta ryzyko rzutu.
Dlatego należy wówczas zapewnić należytą opiekę dziecku i matce |
Podkreślenie pojawienia się objawów choroby bezpośrednio po porodzie bywa też bardzo trudne dla dziecka, zwłaszcza gdy zaczyna ono dorastać.
Może bowiem stać się źródłem bolesnego poczucia winy. Ważne jest, by jak najszybciej uświadomić dziecku, że nie ma winnych za pojawienie się SM.
Genetyka a SM
SM nie jest chorobą dziedziczną, jak na przykład hemofilia. Jeśli rodzic ma SM, to prawdopodobieństwo zachorowania wzrasta raptem o 11,5%.
Podłoże genetyczne choroby jest tylko jedną z przyczyn zachorowania, ponadto nie można mówić o odpowiedzialności jednego genu, a raczej współodpowiedzialności nawet stu z nich.
Dlatego, kiedy mowa o występowaniu SM w danej rodzinie, to należy to traktować jako skłonność do zachorowania na cukrzycę czy choroby układu krążenia.
Niestety zdarzają się sytuacje, że zarówno rodzic jak i dziecko są obciążeni choroba. Jest to rzadkość, choć rzadkość bolesna.
Leki a ciąża
Zdrowe kobiety w ciąży zastanawiają się nad każdą aspiryną. Kobiety z SM są w trudniejszej sytuacji. Mogą przyjmować leki modyfikujące przebieg choroby,
leki objawowe; codziennie garść medykamentów .
Problem w tym, że działanie wielu leków podczas ciąży jest nieznane.
Nie prowadzi się badań klinicznych oceniających wpływ leków na rozwoj płodu, gdyż są one nieetyczne. Dowody szkodliwego działania leków u ludzi pochodzą jedynie z niewielkiej liczby przypadków kobiet,
które zaszły w ciążę podczas leczenia danym lekiem albo z doświadczeń na zwierzętach. W obu przypadkach nie są to dane pewne i jednoznaczne.
Na czas ciąży i karmienia piersią trzeba odstawić leki immunomodulacyjne, przyjmowanie pozostałych preparatów
objawowych należy skonsultować z lekarzem. |
Uważa się, że minimum na trzy miesiące przed planowaną ciążą należy przerwać leczenie immunomodulacyjne. W przypadku zajścia w ciążę podczas przyjmowania tych preparatów
trzeba skontaktować się z lekarzem tak szybko, jak to możliwe.
Steroidy uważa się za leki stosunkowo bezpieczne również podczas ciąży. Zazwyczaj jednak unika się ich przepisywania w pierwszym trymestrze, kiedy następuje rozwój narządów
u płodu i wymagana jest szczególna ostrożność.
Jeżeli chodzi o leki stosowane w leczeniu innych schorzeń, zaleca się daleko posuniętą ostrożność. Jednak, jeśli odstawienie leków mogłoby stanowić poważne zagrożenie dla matki czy płodu,
lekarz może zalecić ich dalsze przyjmowanie lub przepisać alternatywne preparaty.
Lekarz może niekiedy zaproponować pacjentce niefarmakologiczne sposoby radzenia sobie z objawami. Wszystkie sposoby leczenia powinno się wznowić natychmiast po porodzie,
choć niektóre z nich mogą być niewskazane w przypadku karmienia piersią.
