Wybór metod leczenia

Skutki skurczów i napięcia mięśni są różne, więc sposoby leczenia powinny być zróżnicowane
i dostosowane do potrzeb oraz możliwości chorego.

Lekarz czy fizjoterapeuta powinien ocenić stan mięśni w każdym indywidualnym przypadku, biorąc pod uwagę , charakter objawów, czynniki nasilające je oraz, co bardzo istotne, sposób, w jaki objawy te wpływają na życie codzienne osoby z SM.

Należy rozważyć, czy leczenie napięcia mięśni nóg może być pomocne w przypadku, gdy osłabienie lub trudności z utrzymaniem równowagi utrudniają poruszanie się.

U chorych z nieznaczną sztywnością mięśni może wyrządzić więcej szkody niż pożytku. Tak jak w przypadku wielu objawów stwardnienia rozsianego, najwłaściwszym postępowaniem jest zważenie argumentów za i przeciw oraz omówienie ich z lekarzem.

Badając stopień napięcia na przykład mięśni uda, lekarz prosi zwykle o położenie się i sam zgina nogę w stawie kolanowym. Całkowicie rozluźniony mięsień nie powinien stawiać oporu.

Gdy jednak opór podczas zginania pojawia się, oznacza to, że mięsień jest napięty.

W zależności od siły oporu przypisuje mu się wartość punktową - im większy opór, tym większa liczba punktów. Podobnie, wartości punktowe można przyznać w zależności od liczby i częstotliwości występowania skurczów mięsni każdego dnia.

Notowanie liczby punktów przed i po leczeniu pozwala monitorować jego skuteczność oraz, w razie potrzeby, dokonywać zmian.

Ocena stanu chorego przez lekarza nie powinna się jednak ograniczać do badań tego typu. Wykonywanie codziennych czynności, a więc chodzenie, siedzenie, leżenie itp., mogą wpływać na siłę i częstotliwość odczuwanych dolegliwości.

Dobrze jest więc obserwować, czy istnieją szczególne okresy w ciągu dnia lub szczególne okoliczności, kiedy objawy ustępują lub nasilają się. Odkrycie takiego związku może pomóc w wyborze optymalnych metod leczenia.

Podczas wizyty u lekarza, chory powinien przedstawić swoisty plan występowania napięcia lub skurczów mięśni. W tym celu należy prowadzić notatki, uwzględniając okresy nasilania się i przechodzenia objawów w ciągu dnia, tygodnia czy miesiąca.

Oceny intensywności objawów nie należy dokonywać jednorazowo, lecz systematycznie, bez przerw. Objawy i stan chorego mogą bowiem zmieniać się bardzo szybko i konieczna staje się zmiana sposobu leczenia.

Oprócz tego, może zaistnieć potrzeba przetestowania rożnych sposobów w poszukiwaniu tego optymalnego.

Na każdym etapie leczenia ważne jest wyznaczanie celów obejmujących oczekiwane wyniki leczenia oraz korzyści odniesione mino spodziewanych utrudnień i ewentualnych działań niepożądanych.

Fizjoterapeuta lub lekarz może pomóc w zminimalizowaniu działań niepożądanych leczenia.

Ujawnienie czynników pogłębiających lub wywołujących objawy i unikanie ich sprzyja ich łagodzeniu. Na przykład, ulgę może przynieść rzecz tak prosta jak poluzowanie obcisłej odzieży.

Poniżej przedstawiono niektóre z częstszych czynników wywołujących objawy mięśniowe:

1. wzrost temperatury ciała ( wywołany gorączką lub nadmiernym wysiłkiem);
2. zakażenia ( np. pęcherza moczowego lub zakażenia w obrębie klatki piersiowej);
3. kolejny rzut choroby;
4. podrażnienie skóry ( w tym odleżyny);
5. wypełniony pęcherz moczowy;
6. zaparcia powodujące wypełnianie jelita grubego;
7. zbyt ciasne zapięcia lub zbyt obcisła odzież;
8. złamanie kości ( np. w wyniku upadku);
9. trudności z utrzymaniem prostej postawy;
10. stres.

Jeśli wyeliminowanie wspomnianych czynników sprzyjających pojawieniu się skurczów i napięcia mięśni nie przynosi oczekiwanego złagodzenia objawów, należy szukać innych sposobów.

O sposobie leczenia zwykle decyduje lekarz lub fizjoterapeuta w porozumieniu z pacjentem.

Wybór konkretnej metody zależy od tego, czy skurcze lub sztywność mięśni mają miejscowy ( dotyczą konkretnych mięśni) czy uogólniony ( mają większy zakres i dotyczą wielu mięsni).

U jednego chorego mogą występować oba rodzaje objawów, co często wymaga połączenia kilku sposobów leczenia.