Nie istnieje ćwiczenie, które można by określić jako "ćwiczenie na SM". U poszczególnych osób choroba objawia się na różne sposoby,
więc właściwie dla każdego odpowiednie będą inne ćwiczenia.
Potrzeby pacjenta dotyczące zestawu ćwiczeń z upływem czasu się zmieniają.
Przedstawione poniżej ćwiczenia pomagają utrzymać sprawność fizyczną na wiele sposobów. Ćwiczenia usprawniające w przypadku określonych objawów SM
opisano poniżej.
Ćwiczenia wzmacniające polegają na podnoszeniu i przemieszczaniu małych ciężarków, ale mogą również wykorzystywać ciężar ciała
pacjenta w celu wzmocnienia mięśni i kości.
W przypadku drżenia mięśni lub skurczów rozciąganie elastycznej taśmy czy sprężyny jest łatwiejsze niż użycie ciężarków.
Ćwiczenia aerobowe, jak jazda na rowerze, bieg czy wiosłowanie, wymagają pracy wielu grup mięśni oraz powodują przyśpieszenie tętna i oddechu.
Przydatne są również ćwiczenia wyłącznie na ramiona lub nogi.
Określa się je czasem jako "ćwiczenia krążeniowe". Podstawą ćwiczeń aerobowych jest umiarkowanie intensywny ruch przez dłuższy czas, o ile to możliwe co najmniej przez dwadzieścia minut.
Pamiętajmy, że jeśli nawet nie stać nas na tak długi wysiłek, jakiekolwiek ćwiczenia są lepsze niż brak ruchu.
Ćwiczenia rozciągające pomagają zachować elastyczność mięśni i ich podstawową sprawność. Należy je wykonywać przed i po ćwiczeniach wzmacniających lub aerobowych. Same w sobie stanowią podstawę codziennej gimnastyki.
Ćwiczenia poszerzające zakres ruchu stosuje się zazwyczaj razem z ćwiczeniami rozciągającymi. Polegają one na wykonywaniu obszernych ruchów kończynami. Przykładowo, zakreślamy szerokie okręgi ramionami, nogami,
dłońmi w nadgarstkach i stopami w kostce.
Rozciąganie bierne stosuje się, gdy w przebiegu SM dochodzi do znacznego upośledzenia czynności poszczególnych mięśni lub ograniczenia ruchu kończyny.
Bierne rozciąganie polega na tym, że fizjoterapeuta lub opiekun porusza ramionami lub nogami pacjenta, naciągając mięśnie
i poruszając stawy.
Ćwiczenia postawy pomagają zachować położenie stóp, kolan, miednicy, ramion i głowy w jednej linii. Ich celem jest odciążenie mięśni i kości.
Polegają na wzmacnianiu mięśni pleców, klatki piersiowej oraz brzucha, które odpowiadają za utrzymanie ciała, właściwą postawę stojącą i siedzącą i zachowanie równowagi.
Chory na SM nie musi rezygnować ze sportu. Wiele osób z powodzeniem uprawia dyscypliny sportowe w sposób odpowiedni dla osób dotkniętych chorobą.
Oczywiście nie jest to zwykle sport wyczynowy, raczej trening wzmacniający kondycję i poprawiający samopoczucie psychiczne i fizyczne. Jeśli sprawność osoby z SM się pogorszy, dobrze jest spróbować nowej dyscypliny sportowej,
zmienić dotychczasowy zestaw ćwiczeń lub razem z fizjoterapeutą znaleźć najkorzystniejszą dla siebie formę ruchu.
SM, zwłaszcza u osób o lżejszym przebiegu choroby, nie wyklucza uprawiania ulubionej dyscypliny sportu. Trzeba zrezygnować z forsownego treningu, robić częstsze przerwy w ćwiczeniach, ale - mino niepełnosprawności
- można się cieszyć ulubioną formą ruchu.
Ćwiczenia nie muszą jednak uprawiania sportu, można zażywać ruchu, po prostu będąc aktywnym. Ruch to także spacery, praca w ogródku. Taniec czy zabawa ze zwierzętami. Podobnie jak w przypadku różnych dyscyplin sportowych,
zajęcia te różnią się rodzajem związanego z nimi "treningu". Zarówno sport, jak i program ćwiczeń fizjoterapeutycznych pomagają zachować sprawność fizyczną.
Woda jest szczególnie dobrym miejscem do ćwiczeń - nie tylko pływania. W wielu ośrodkach oferowane są zajęcia z aerobiku wodnego. Woda podtrzymuje ciało, zmniejsza ryzyko upadku oraz obciążenie stawów i mięśni.
W basenie można wykonywać Ćwiczenia wzmacniające, rozciągające i aerobowe, a także dostosowywać ćwiczenia do własnych potrzeb.
Niektórzy, wrażliwi na wysoką temperaturę wolą ćwiczyć w chłodnej wodzie. Inni mogą odnosić korzyści z basenu z wodą ciepłą. Tak jak w przypadku każdego rodzaju ćwiczeń, pacjent powinien znaleźć optymalną dla siebie formę
i miejsce ich wykonywania.
Niektóre baseny oferują raz w tygodniu "dzień ciepłej wody" i organizują specjalne zajęcia dla osób niepełnosprawnych.
